Złamania kości u dzieci

Złamania u dzieci są szczególnie niebezpieczne, ponieważ często skutkują zaburzonym funkcjonowaniem organów w przyszłości. Uraz działając na młody organizm burzy prawidłową harmonię zachodzących przemian i powoduje następstwa nie tylko doraźne, ale i odległe, które mogą uwidocznić się znacznie później, po zakończeniu wzrostu dziecka

Według badań epidemiologicznych od 5 do 10% liczby chorych z obrażeniami twarzy przypada na dzieci. Najczęściej wypadkom ulegają dzieci w wieku 6-10 lat (45%) i 13-14 lat (24%)

Okoliczności obrażeń twarzy:

• Wypadki komunikacyjne - 25%
• Upadek z wysokości - 23%
• Kopnięcie przez zwierzę - 21%
• Pobicia - 12%

Miejsca najczęstszych złamań:

• 55% - złamania żuchwy 
• 30% - złamania zębów i wyrostków zębodołowych
• 8% - mnogie złamania kości twarzy
• 2% -  złamania kości jarzmowej

Patomechanizm:

• Strefy wzrostowe w kościach amortyzują siłę urazu. Dodatkowo duża elastyczność kości u dzieci wzmaga wytrzymałość na zginanie. Oba te czynniki przyczyniają się do małej ilości złamań u dzieci w obrębie środkowego piętra twarzy
• Obecność zawiązków zębów w żuchwie osłabia jej wytrzymałość na urazy, dlatego żuchwa jest najczęstszą kością w obrębie twarzy, która ulega złamaniom
• Gruba i wytrzymała okostna u dzieci  sprawia, że większość złamań to złamania podokostnowe (tzw. złamania zielonej gałązki) i bez większych przemieszczeń odłamów
• Przy złamaniach wyrostka kłykciowego  często dochodzi do złuszczania główki stawowej, co ostatecznie może doprowadzić do ankylozy

Złamanie podokostnowe kości promieniowej i łokciowej 

https://radiopaedia.org/cases/greenstick-fractures-radius-and-ulna-3

Rozpoznanie:

Trudność w rozpoznaniu  i postawieniu odpowiedniej diagnozy  u dzieci  wynikają z utrudnionej komunikacji z pacjentem.  Dodatkowo badanie przedmiotowe jest trudne  zwłaszcza u niespokojnych i pobudzonych dzieci.

Badanie radiologiczne musi być ograniczone do minimum ze względu na młody wiek pacjentów i ich ochronę przed promieniowaniem. Interpretacja wyników badań zdjęć radiologicznych jest dodatkowo utrudniona ze względu na obecność linii wzrostowych i rowków naczyniowych, które mogą sugerować linie złamań. Najkorzystniejszym badaniem jest tomografia komputerowa

Leczenie:

Leczenie złamań u dzieci jest trudne  i wymaga indywidualnego podejścia w każdym przypadku. Podczas leczenia należy wziąć pod uwagę nie tylko stan fizyczny pacjenta  i wynik badania przedmiotowego  ale także jego stan psychiczny, osobowość oraz dojrzałość emocjonalną i społeczną. Leczenie powinno opierać się na współpracy wielospecjalistycznej i powinno być wykonywane bezboleśnie, najlepiej w znieczuleniu ogólnym. 

Różnice w leczeniu złamań u dzieci:

1. budowa kości i okostnej (elastyczna kość + gruba okostna)

2. obecność uzębienia mieszanego i zawiązków zębów stałych w szparze złamania lub w jej pobliżu

3. obecność ośrodków wzrostowych

4. bardzo szybkie gojenie złamań

5. dynamika rozwojowa układu kostnego twarzy

• Ze względu na obecność zawiązków, nastawienie odłamów powinno odbywać się z niewielką siłą, tak aby nie uszkodzić okostnej i zawiązków zębów. 
• Każde leczenie u dzieci powinno dążyć do leczenia zachowawczego, czyli oszczędzającego. Dzięki takiemu leczeniu minimalizowane jest ryzyko uszkodzenia stref wzrostu i zawiązków zębów
• U dzieci dochodzi do naturalnego szybkiego gojenia złamań, gdzie już po 4-7 dniach dochodzi do wytworzenia więzozrostu w miejscu szczeliny złamania. Dlatego zaopatrywanie złamań powinno odbywać się jak najwcześniej po zdarzeniu i ważnym jest, aby było wykonywane z należytą precyzją i starannością, gdyż warunkuje to dalszy prawidłowy wzrost twarzy
• Po 2-4 tygodniach dochodzi do całkowitego zrostu złamań. Powikłania w gojeniu spotyka się bardzo rzadko
• Oprócz zaopatrzenia złamań w warunkach szpitalnych niezbędna jest pooperacyjna rehabilitacja dziecka i regularne ćwiczenia mięśniowe
• Oprócz rehabilitacji należy zapewnić młodemu pacjentowi opiekę psychologiczną z uwzględnieniem przywrócenia czynności i estetyki twarzy

Sposoby zaopatrzenia złamań:

1. Dzieci do 2 lat: okres wyrzynania zębów mlecznych-  zaopatrzenie płytką Webera i wiązaniami okolonymi; ostatecznie mini płytki

2. Dzieci 2-6 lat: Zęby mleczne mocno osadzone w zębodołach – szyny nazębne

3. Dzieci 7-11 lat: najczęstsze urazy; zęby mleczne mają zresorbowane korzenie, a stałe niewykształcone – płytka Webera i wiązania okolone lub osadzona na zębach cementem lub samo polimerem lub szyny lane osadzane na pierścieniach

4. Dzieci 12-15 lat; zęby stałe dobrze osadzone w zębodołach – szyny nazębne